Persdossier: Van de inwijding van het Universitair Kinderziekenhuis Koningin Fabiola tot de inwijding van het nieuwe gebouw 'Professor Henri Vis'

Terwijl de geschiedenis van de kindergeneeskunde in België bijna 100 jaar teruggaat, viert het Kinderziekenhuis in oktober zijn 34e verjaardag. We overlopen de mijlpalen in de geschiedenis van een monospecialistisch ziekenhuis dat, tot op vandaag het enige Belgische ziekenhuis uitsluitend gewijd aan kinderen en adolescenten is , en het activiteitengebied uitbreidt om zijn groei te ondersteunen.

Inhoud

  • De geschiedenis van het Universitair Kinderziekenhuis Koningin Fabiola
  • Nieuws in 2019
  • Bedenkers en ontwerpers van het Kinderziekenhuis
  • Het UKZKF als netwerk: van het Kinderziekenhuis naar een samenwerkingsproject voor de zorg van kinderen
  • Het Kinderziekenhuis in beeld
  • De geschiedenis van het Universitair Kinderziekenhuis Koningin Fabiola begon al lang voor de inwijding in 1986.

Om de geschiedenis te kunnen begrijpen, gaan we terug naar 1923. Toen kreeg het Brugmann ziekenhuis 30 ziekenhuisbedden voor kinderen. Pas in 1950 werd er een dienst neonatologie geopend. In datzelfde jaar werd ook het pediatrisch laboratorium voor de bloedanalyse van pasgeborenen opgericht. Hierdoor werd het mogelijk om ziekten vanaf de geboorte op te sporen wat bijdraagt tot een aanzienlijke daling van de kindersterfte in Brussel, dankzij de vroegtijdige en aangepaste zorg voor pasgeborenen.

Een jaar later lanceert professor Robert Dubois het idee van een 'kinderziekenhuis in Brussel'. Hij ontwikkelde de universitaire kindergeneeskunde, en er werden in deze tijdsperiode spectaculaire vorderingen geboekt, zoals de genezing van tuberculose.

In 1986, zes jaar na het begin van de bouw, werd het Universitair Kinderziekenhuis Koningin Fabiola ingewijd. Het is het eerste Belgische ziekenhuis dat alleen voor kinderen bedoeld is. En dat is 34 jaar later nog steeds zo. Het ziekenhuis telde bij de opening 150 bedden en ontving destijds al 17.000 ambulante patiënten. Professor Henri Vis was destijds voorzitter van de Raad van Bestuur. Het ziekenhuis is het resultaat van het samensmelten van de grote pediatrische afdeling van het UMC Sint-Pieter en de kinderchirurgie van het UVC Brugmann.

Sinds de opening kiest het UKZKF voor een medisch-chirurgische aanpak en de kwaliteit van de multidisciplinaire internistische pediatrie, volledig gewijd aan kinderen. Dit alles met de hulp van geavanceerde technische diensten en gespecialiseerde paramedische professionals, die van het ziekenhuis de specialist  in de behandeling van zeldzame aandoeningen en chronische ziekten maken. Het UKZKF is ook het eerste ziekenhuis in België dat werkt met nucleaire magnetische resonantie (NMR). De afdeling diëtetiek en de kliniek voor kinderpsychiatrie maken grote ontwikkelingen door. De afdelingen dermatologie, oogheelkunde, kno (keel, neus en oor) en stomatologie komen er geleidelijk aan bij.

Het ziekenhuis kan een beroep doen op het pediatrisch laboratorium om metabole afwijkingen in een vroeg stadium op te sporen. Het wordt al snel een referentiecentrum voor screening voor heel België. Onderzoek in het ziekenhuis heeft in de slaapeenheid geleid tot vooruitgang op het gebied van wiegendood bij pasgeborenen, aangeboren stofwisselingsziekten, diabetes en ondervoeding. Sinds 1988 wordt geëxperimenteerd met beenmergtransplantaties in de hemato-oncologie en transplantaties bij sikkelcelziekten. In het begin van de jaren 2000 kregen doof geboren kinderen de eerste cochleaire implantaten in de kno-geneeskunde.

Psychologische en sociale ondersteuning voor het gezin maakt deel uit van de algemene aanpak en er wordt speciale aandacht besteed aan pijn bij kinderen. Vanaf het begin betrekken we ouders die in het ziekenhuis kunnen verblijven.

In 1989 verhuisde de Robert Dubois school naar het Kinderziekenhuis en in de jaren negentig werd een therapeutische kleuterschool geopend om ervoor te zorgen dat kinderen via onderwijs de band met het 'echte leven' kunnen behouden.

Vijf jaar na de opening van het ziekenhuis (1991), wordt de vereniging 'De Vrienden van het UKZKF' opgericht. Deze vzw zet zich in voor de kwaliteit van de opvang en de leefomgeving van zieke kinderen en hun families, maar ook voor de kwaliteit van de zorg. Ze krijgt de steun van Professor André Kahn, die helpt om ervoor te zorgen dat elk patiëntje als volledig individu wordt behandeld.

 Van de vele specialismen scheren vooral nefrologie, nierdialyse en niertransplantatie hoge toppen, in samenwerking met het academische ErasmusZiekenhuis (1993). Het UKZKF verwelkomt ook een groot aantal kinderen die ontsnapt zijn aan de genocide in Rwanda (1994). Hierop volgt de oprichting van het Belgian Kids Fund, het wetenschappelijke fonds van het UKZKF. Dankzij dit initiatief krijgen heel wat artsen in opleiding de kans om een scriptie te schrijven en onderzoeksprojecten uit te voeren in België en in het buitenland. Sinds de oprichting van het UKZKF vinden ook de academische activiteiten van de ULB op het gebied van de pediatrie voornamelijk hier plaats.

In 1997 wordt het UKZKF een zelfstandig ziekenhuis, maar het blijft samenwerken met het UVC Brugmann (voorbeelden hiervan zijn de gemeenschappelijke diensten anesthesie en hartchirurgie, de apotheek, de dienst werkzaamheden). In het begin van de jaren 2000 wordt een onthaaltehuis voor ouders gebouwd, vlak naast het ziekenhuis, boven de Robert Dubois school. Dit stelt de ouders in staat om dichter bij hun opgenomen kind te blijven en de band tussen ouder en kind, heel belangrijk in het zorgproces, in stand te houden.

Van 1999 tot 2012: het Kinderziekenhuis groeit en ontwikkelt!
Het ziekenhuis breidt uit met heel wat nieuwe diensten. Zo wordt de dienst Fysiotherapie gemoderniseerd en ondergebracht in nieuwe lokalen waardoor het ziekenhuis kinderen met chronische ziekten of zeldzame aandoeningen beter kan begeleiden. Het ziekenhuis wordtgroter en laat een vijfde verdieping bouwen voor pediatrische hemato-oncologie en kinderen met nierziektes, met een speciale transplantatieruimte en een modern dialysecentrum voor kinderen.

De bouwplannen zijn nog niet klaar: de intensive care-unit wordt groter en moderner, en krijgt een ruimte voor slachtoffers met ernstige brandwonden. In de zorgfilosofie neemt het betrekken van de ouders bij de behandeling een belangrijke plaats in.

De dienst Neonatale intensieve zorgen krijgt een opknapbeurt, én een Koala-eenheid. Hier kunnen artsen en verpleegkundigen zich ontfermen over heel prematuur geboren baby's en hun ouders tijdens deze cruciale periode.  Een loopbrug verbindt de nieuwe kraamafdeling van het UVC Brugmann met de afdelingen intensieve zorgen van het Kinderziekenhuis. De bedoeling hiervan? De doeltreffendheid vergroten en de band tussen moeder en kind behouden, de belangrijkste doelstellingen van de unieke moeder-kindpool die het UKZFK en de kraamafdeling van het UVC Brugmann samen vormen.

Om de relatie tussen patiënt-ouder-verzorger en het welzijn van kinderen tijdens de ziekenhuisopname te ontwikkelen, heeft het UKZKF ook ouder-kindkamers met individuele badkamers laten ontwerpen. In deze periode ontwikkelde het ziekenhuis zijn samenwerkingen met het Erasmusziekenhuis en het UMC Sint Pieter ook verder. Op het vlak van kinderpsychiatrie werd in 2007 een referentiecentrum voor autisme opgericht.

De beheersing van pijn en chronische pijn heeft zich in de loop der jaren transversaal ontwikkeld en heeft geleid tot projecten op het vlak van pijnbestrijding en afleiding. Het aantal kinderen met zware chronische ziekten en levensbedreigende ziekten neemt fors toe. Om de levenskwaliteit van deze zieke kinderen en hun families te verbeteren, organiseert het Globul'Home team (pediatrisch verbindingsteam) sociale, psychologische en administratieve ondersteuning voor patiënten en hun families bij bijvoorbeeld neuromusculaire aandoeningen en vele andere zeldzame ziekten. Een mobiel team palliatieve zorg gaat naar gezinnen toe om hen te begeleiden en de levenskwaliteit van kinderen met ernstige, progressieve en/of terminale ziekten te verbeteren.

Therapeutische educatie is essentieel om de therapietrouw te verbeteren. Maar het concept is ook transversaal geïntegreerd om het kind, de ouder en zijn omgeving te informeren, en uit te leggen hoe belangrijk de behandeling wel niet is. De kliniek voor diabetologie trekt bijvoorbeeld naar scholen met kinderen met diabetes. In de slaapeenheid leren verpleegkundigen de ouders hoe ze een ademhalingsapparaat kunnen gebruiken wanneer het kind 's nachts nood heeft aan ademhalingsondersteuning. Bij reconstructieve operaties wordt achteraf de tijd genomen om ouders te laten zien hoe ze een wonde kunnen masseren en verzorgen. Een patiëntje met een chronische aandoening wordt globaal behandeld, wat van groot belang is voor de therapietrouw: de teams integreren bijvoorbeeld ook opvolging in de behandeling van mucoviscidose.

Het Kinderziekenhuis bruist van de vernieuwende initiatieven. Het idee om het Kinderziekenhuis uit te breiden kwam er al in 2005, maar pas in augustus 2012 werd de eerste steen gelegd voor het gebouw 'Professor Henri Vis'. De ruwbouw hiervan was klaar in maart 2015. In 2015 ondergingen alle hospitalisatieafdelingen een renovatie.

Er worden ook twee nieuwe projecten opgestart in de autisme-resource-eenheid voor vroegtijdige en geïndividualiseerde behandeling en de eenheid gewijd aan de vroege band tussen ouders en baby. De dienst Kinderpsychiatrie heeft zich sterk ontwikkeld om tegemoet te komen aan de groeiende maatschappelijke behoefte aan geestelijke gezondheidszorg voor kinderen en adolescenten.Tieners kunnen hun opleiding ook voortzetten aan de school voor secundair onderwijs Robert Dubois. Wanneer ze oud genoeg zijn om opgevolgd te worden in een ziekenhuis voor volwassenen, kunnen patiënten baat hebben bij initiatieven die de overgang tussen het Kinderziekenhuis en het ziekenhuis voor volwassenen vergemakkelijken. De teams van het ziekenhuis werken immers samen met de andere ziekenhuizen om de opvolging van de behandelingen voor jonge volwassenen vlot te laten verlopen.

Minimaal invasieve technieken en technologie blijven zich ontwikkelen binnen het Kinderziekenhuis, dat in 2015 een EOS-toestel aankoopt (beeldvorming in 3D met lage stralingsdosis). Dankzij de gloednieuwe chirurgische robot wordt het mogelijk om minimaal invasieve chirurgie en virtueel leren te combineren. In het Centrum voor bewegingsanalyse in de fysiotherapie analyseren medewerkers de spieractiviteit van kinderen met een motorische of verstandelijke beperking.

Het UKZKF benadrukt zijn 100% pediatrisch karakter, door ook de visuele identiteit en omgeving te laten evolueren. Het logo, een mannetje dat al sinds 1986 in het blauw rondloopt, krijgt meer kleur. Het jaar daarop wordt ter gelegenheid van het 30-jarig bestaan van het ziekenhuis  een buitenspeeltuin ingewijd. Ook de consultatieruimtes zijn aan renovatie toe, om de gezinnen beter te kunnen ontvangen.

In 2016 wordt het LHUB ingewijd (een gemeenschappelijk laboratorium van de ziekenhuizen van het Universitair Ziekenhuiscentrum Brussel en het Erasmusziekenhuis). Het jaar daarop krijgt het ziekenhuis erkenning als expertisecentrum als onderdeel van de European Reference Networks, meer bepaald voor endocrinologie, stofwisselingsziekten (in samenwerking met het Erasmusziekenhuis) en pediatrische oncologie. Hierbij maken een aantal deskundigen op het gebied van zeldzame ziekten deel uit van een netwerk om de zorg te verbeteren en diagnoses sneller te kunnen stellen. Ook de evolutie in de genetica opent nieuwe deuren op dit vlak. Het ziekenhuis draagt bij aan veelbelovende wetenschappelijke projecten van onderzoekers en clinici in de neurologie en vaccinologie in het bijzonder. In deze periode ontwikkelt het UZKZF preventie-initiatieven op het vlak van vaccinatie als reactie op de dalende vaccinatiedekking en het maatschappelijk fenomeen dat zowel ouders als professionals soms weifelend staan ten opzichte van vaccinatie. Wat de activiteiten betreft, kan het ziekenhuis in 2017 twee nieuwe diensten aan de patiënten bieden: een eenheid 'Exploratie Slaap en Epilepsie' waar experts videomonitoring met EEG-onderzoek kunnen combineren. De Kinderkliniek in Balans zet zich in voor multidisciplinaire behandeling van overgewicht en obesitas.

De diensten neonatologie, intensieve zorgen en spoed hebben sinds hun oprichting veel energie gestoken in de overdracht van hun kennis en knowhow op het gebied van de reanimatie van kinderen. Ze geven opleidingen in België en het buitenland. In de loop der jaren is het ziekenhuis uitgegroeid tot een referentiecentrum voor de opleiding van professionals in de specifieke pediatrische aspecten van de medische en paramedische beroepen.  

In 2018 werden niet minder dan 200.000 patiënten ambulant opgenomen, waarvan meer dan 40.000 op de eerste hulp. De 183 bedden staan voor meer dan 47.000 hospitalisatiedagen per jaar. Het ziekenhuis heeft meer dan 20 conventies gesloten, waardoor patiënten in aanmerking komen voor terugbetaling van de zorg die het gespecialiseerde multidisciplinaire team verleent. Het ziekenhuis heeft 8 stagebegeleiders voor artsen in opleiding, het personeel krijgt 90.000 uur opleiding en meer dan 60 kandidaat-specialisten zijn in opleiding. Er lopen 63 klinische studies en jaarlijks verschijnen er gemiddeld tussen de 100 en 120 wetenschappelijke publicaties. Er werken vandaag iets meer dan 1000 mensen in het ziekenhuis.

  • Nieuws in 2019

Onlangs kende Canada International, een internationaal erkende organisatie, het Universitair Kinderziekenhuis Koningin Fabiola een 'gouden' kwaliteitscertificaat toe voor de kwaliteit en betrouwbaarheid van de zorg voor patiënten en hun families.
Persbericht

Het begin van het schooljaar 2019 wordt in de verf gezet met de inwijding van het nieuwe gebouw 'Professor Vis', dat 11.500 m² extra ruimte biedt. De nieuwe operatieafdeling bestaat uit 7 ruimtes, waaronder een hybride operatiezaal waar complexe operaties minder invasief worden. De nieuwe ruimte combineert de kwaliteiten van een conventionele operatiezaal met een performant radiologiesysteem en maakt het mogelijk om geavanceerde procedures uit te voeren en de techniek aan te passen aan het risicoprofiel van de patiënt. Bovendien werkt de hele operatieafdeling digitaal en met videotransmissie. Ze is ontworpen om de ontwikkeling van chirurgische specialismen te ondersteunen en wordt aangevuld met een virtueel chirurgisch laboratorium, dat zich blijft ontwikkelen.

Van 800 m² tot bijna 1.800 m²: de nieuwe ruimtes van de spoeddienst zijn modern en ruim. Hierdoor kan het traject van de patiënt en zijn familie optimaal verlopen als ze op de eerste hulp aankomen: afhankelijk van de ernst van de symptomen en verwondingen, bepaald op basis van een verpleegkundige triage, passeren de patiënten de zones High, Medium of Simple Care. Elke ruimte heeft zijn eigen wachtkamer, ontworpen om gezinnen comfortabel te laten wachten met hun kind. Een specifiek zorgsysteem maakt een optimaal beheer van acute pathologieën in de kindergeneeskunde mogelijk, in samenwerking met alle afdelingen van het ziekenhuis.

Sinds de zomer van 2019 delen de directies van het Kinderziekenhuis en het UVC Brugmann ook een verdieping om, in campus-stijl, de bestaande samenwerkingsverbanden tussen de twee instellingen verder uit te bouwen. Tegen 2020 zal de dienst Kinderpsychiatrie ook een plaatsje krijgen in het nieuwe gebouw. Er wordt een afdeling ingericht voor opname in de kinderpsychiatrie, en twee dagafdelingen voor kinderpsychiatrie – een APPI-eenheid (Autisme – Prise en charge Précoce Individualisée/Autisme – vroegtijdige individuele behandeling) en een afdeling voor de ontwikkeling van de vroege band tussen ouder en kind (ouder-baby-eenheid). Om de continuïteit van de visie op moeder en kind te garanderen, krijgt de niet-intensieve neonatale eenheid van het UVC Brugmann nieuwe ruimtes in het gebouw 'Professor Vis', die rechtstreeks verbonden zijn met de aangrenzende kraamafdeling.

Blog: De projecten bevestigen, samenwerken om elkaar te versterken

  • Zo hebben ze zich het kinderziekenhuis voorgesteld ...

Veel mannen en vrouwen hebben op de een of andere manier bijgedragen aan de binnen- en buitenkant van het Kinderziekenhuis, aan het welzijn van kinderen en hun families, gedurende de hele geschiedenis van het ziekenhuis en lang voordat in 1986 de eerste rode bakstenen van het gebouw gelegd werden.

Twee professoren hebben hun naam geleend aan de twee gebouwen die nu het Kinderziekenhuis vormen.

Professor Robert Dubois
Professor Robert Dubois is de grondlegger van het Kinderziekenhuis. Hij zette zich in voor dit project sinds 1954, en heeft het jarenlang doorheen elke storm begeleid. Al heel vroeg verdedigde hij het idee om een apart kinderziekenhuis te creëren, weg van het volwassen ziekenhuis, om zo een volledig aangepaste zorg te kunnen bieden. Hij ontwikkelde de universitaire kindergeneeskunde, en er werden spectaculaire vorderingen geboekt op dat moment, zoals de genezing van tuberculose. Hij gaf zijn naam aan de Robert Dubois school in Brussel. In 2019 breidde het Kinderziekenhuis uit en opende er een tweede gebouw, het gebouw 'Professor Vis', dat met een loopbrug met het andere gebouw verbonden is. Het rode bakstenen ziekenhuis werd het gebouw 'Robert Dubois'. Professor Robert Dubois werd geboren in Nijvel op 16 oktober 1904 en overleed op 25 maart 1987. Hij won de Mercier Priis drie keer.

Professor Henri-Louis Vis
Professor Henri-Louis Vis is een van de opvolgers van professor Dubois aan het hoofd van de toenmalige kinderafdeling in het UMC Sint-Pieter. Hij slaagde erin om het OCMW van de stad Brussel en de Université Libre de Bruxelles ervan te overtuigen om een Kinderziekenhuis te bouwen op de campus van het UVC Brugmann. Hij beschikte over de kwaliteiten die nodig waren om dit gedurfde project tot een goede einde te brengen: hij was niet alleen een groot internist in de pediatrie, maar ook een visionair en een harde werker. Hij bestudeerde ondervoeding bij kinderen en ontwikkelde een behandeling die het sterftecijfer drastisch terugdrong.

Professor Vis was hoofd van de afdeling Pediatrie en voorzitter van de raad van bestuur van het UKZKF tot 1994, het jaar van zijn emeritaat. Hij zette het ziekenhuis echt op de rails. De Raad van Bestuur koos zijn naam voor het nieuwe gebouw. Henri Vis werd geboren op 22 oktober 1928 in Antwerpen en overleed op 14 april 2002 in Brussel.

  • Het UKZKF als netwerk: van het Kinderziekenhuis naar een samenwerkingsproject voor de zorg van kinderen

Het Kinderziekenhuis heeft in de loop van zijn geschiedenis de krachten gebundeld met andere ziekenhuizen, soms om strategische en juridische redenen, soms omwille van kostenoptimalisatie. Het gaat dan vooral om de openbare ziekenhuizen van de stad Brussel en het UVC Brugmann.

Een van deze netwerken is de OSIRIS-groep, met het UVC Brugmann, waarmee de gemeenschappelijke diensten en projecten op de Horta campus gezamenlijk worden beheerd. Het IRIS-net is in 1996 ontstaan uit de samenvoeging van 3 algemene ziekenhuizen (het Universitair Medisch Centrum Sint-Pieter, het Universitair Verplegingscentrum Brugmann en de Iris Ziekenhuizen Zuid) en twee monospecialistische ziekenhuizen (het Jules Bordet Instituut en het Koninklijk Kinderziekenhuis Koningin Fabiola). Dit IRIS-net creëerde een aantal rechten en verantwoordelijkheden in de organisatie van de Brusselse ziekenhuizen.

In 2015, en om tegemoet te komen aan de behoeften die onder meer verband houden met de kwaliteit van de zorg en de financiering van de ziekenhuizen, hebben de stad Brussel, het OCMW van Brussel en de vier ziekenhuizen die er afhankelijk van zijn (UMC Sint-Pieter, UVC Brugmann, Jules Bordet Instituut en Universitair Kinderziekenhuis Koningin Fabiola) besloten de krachten te bundelen. Op die manier kunnen ze een strategie handhaven waarbij de ziekenhuizen beter worden geïntegreerd en de ontwikkeling van een gemeenschappelijke dienstverlening in de hand wordt gewerkt. Dit noemen we vandaag het Universitair Ziekenhuiscentrum Brussel (UZCB).

Op 1 januari 2020 voegen de openbare ziekenhuizen van de stad Brussel en het Erasmusziekenhuis van de ULB hun ziekenhuizen samen tot één van de grootste ziekenhuisstructuren in België. Dat zou dan het Groot Universitair Ziekenhuis Brussel (GUZB) worden.

 

  • Het Kinderziekenhuis in beeld

Databank met foto's

HUD_PD_VIS_NL.pdf

PDF - 205 Kb

Maud Rouillé

Responsable communication - Communicatie verantwoordelijke, HUDERF - UKZKF

Over Universitair Kinderziekenhuis Koninging Fabiola

Over het Universitair Kinderziekenhuis Koningin Fabiola

Het Universitair Kinderziekenhuis Koningin Fabiola (UKZKF) is het enige Belgische ziekenhuis dat uitsluitend aan kinderen en adolescenten gewijd is. Door al het mogelijke te doen voor het welzijn van kinderen, draagt ons ziekenhuis ertoe bij dat zij actoren zijn in hun eigen ontwikkeling en tot bloei komen in de maatschappij.

De missies van het ziekenhuis zijn de volgende :

-  Multidisciplinaire, humanistische en uitstekende zorg bieden aan kinderen en adolescenten alsook ondersteuning aan hen én hun gezinnen.

-  Onderwijs en onderzoek van hoog niveau verzekeren door een voortdurende cyclus van innovatie en ontwikkeling van kennis door te lopen.

-  Actief bijdragen aan gezondheidsvoorlichting.

Het Kinderziekenhuis in cijfers: 183 bedden, om en bij de 135.000 raadplegingen, meer dan 36.000 spoedopnames en meer dan 41.000 opnamedagen per jaar. Jaarlijks worden er in het operatiekwartier meer dan 3.700 interventies uitgevoerd. Vandaag werken er meer dan 1.000 mensen, goed voor 750 VTE (voltijdsequivalenten), waaronder 170 VTE artsen (52,5 postdoctorale VTE) en 440 VTE verpleegkundigen en paramedici.

www.huderf.be

Neem contact op met

J.J. Crocqlaan 15 1020 Brussel

+32 (0)2 477 36 12

[email protected]

www.huderf.be